عاشقی -3

ابو بصیر می‌گوید: به امام صادق(ع) عرض کردم: فدایت شوم این گشایش کی فرا می‌رسد؟ آن حضرت فرمودند: «ای ابا بصیر! آیا تو از آن گروه هستی که به دنبال دنیایند؟ هر کس این امر را بشناسد، به سبب انتظارش برای او گشایش حاصل می‌شود».
قطعاً تا کنون دربارة فضیلت انتظار فرج مطالب بسیاری شنیده و خوانده‌اید. امّا نکته‌ای که شاید شنیدن آن برای شما تازگی داشته باشد این است که از دیدگاه اهل بیت عصمت و طهارت(ع) «انتظار فرج» یا «چشم به راه گشایش بودن» به خودی خود، در عصر غیبت برای منتظران مایة گشایش، نجات و رستگاری است و از این‌رو شیعیان به جای گله و شکایت از طولانی شدن غیبت و سختی‌ها و رنج‌های این دوران باید تلاش کنند که منتظران خوبی باشند تا همین انتظارشان، «فرج» را در عصر غیبت برای آنها به ارمغان آورد.
برای روشن‌تر شدن این موضوع، چند روایت را با هم مرور می‌کنیم.
ابو بصیر می‌گوید: به امام صادق(ع) عرض کردم: فدایت شوم این گشایش کی فرا می‌رسد؟ آن حضرت فرمودند: «ای ابا بصیر! آیا تو از آن گروه هستی که به دنبال دنیایند؟ هر کس این امر را بشناسد، به سبب انتظارش برای او گشایش حاصل می‌شود».1
امام رضا(ع) نیز در پاسخ حسن بن جهم، که از ایشان در مورد فرا رسیدن گشایش می‌پرسد، می‌فرمایند: «آیا تو نمی‌دانی که چشم به راه گشایش بودن، خود [جزئی] از گشایش است؟» او در پاسخ می‌گوید: «نمی‌دانم، مگر اینکه شما به من بیاموزید». آن حضرت با دیگر می‌فرمایند: «آری، انتظار گشایش، [جزئی] از گشایش است».2
بر اساس همین نگرش است که در روایت‌های متعدّدی تأکید شده که برای منتظران واقعی تفاوتی ندارد که ظهور را درک کنند یا نکنند؛ چون آنها در عصر غیبت نیز در خدمت امام زمان خویش هستند؛ چنان‌که در روایتی از امام صادق(ع) می‌خوانیم: «هر کس بمیرد در حالی که منتظر این امر باشد، همانند کسی است که با حضرت قائم(ع) و در خیمه‌اش بوده باشد...»3
در این‌باره روایت دیگری از امام رضا(ع) نقل شده است. حضرت می‌فرمایند: «چقدر زیباست صبر و انتظار فرج، مگر سخن خدای تعالی را نشنیده‌اید که می‌فرماید: «و ارتقبوا إنّی معکم رقیب»4و «فانتظروا انّی معکم من المنتظرین؛5 و انتظار برید که من [هم] با شما منتظرم». پس صبر پیشه کنید، فرج و گشایش پس از ناامیدی خواهد آمد و گذشتگان شما صبوتر از شما بودند».6
از دیگر اسرار گشایش در امور، در زمان غیبت امام معصوم(ع) «وقف نمودن خود برای ایشان» است.
این مطلب به زیبایی هر چه تمام‌تر، در فرمایش امام باقر(ع) به عبدالحمید واسطی مورد تأکید قرار گرفته است؛ وقتی او از سختی دوران انتظار سخن گفت، به او فرمودند: «ای عبدالحمید، آیا گمان می‌کنی کسی که خودش را وقف خدای عزّوجلّ کند، خداوند فرجی برای او قرار نمی‌دهد؟! آری؛ به خدا قسم قطعاً و یقیناً خداوند برای او فرج و گشایشی قرار می‌دهد. خدا رحمت کند بنده‌ای را که خود را وقف ما گرداند. خدا رحمت کند بنده‌ای را که امر ما را زنده بدارد».7
در ادامة همین روایت، عبدالحمید واسطی از امام باقر(ع) می‌پرسد: اگر من قبل از آنکه ظهور حضرت قائم(ع) را درک کنم، از دنیا بروم چه خواهد شد؟ حضرت در پاسخ به او بشارتی را برای منتظران واقعی امام عصر(ع) به طور کلّی نوید می‌دهند: «هر کس از شما بگوید که اگر قائم آل محمّد(ص) را درک می‌کردم، ایشان را یاری می‌نمودم، چنین کسی همچون کسی است که با شمشیر خود در پیش روی ایشان بجنگد، بلکه (بالاتر)، به منزلة کسی است که همراه ایشان شهید شود».